EnglishDeutsch strona główna cmentarze Ratując pamięć stan 1925 bukowiec wykaz cmentarzy bibliografia linki kontakt z autorem

Opowieść Anny Rudke

Kilka lat temu pani Anna Rudke z Radomia zaczęła prowadzić poszukiwania rodzinne. Jeden z wątków już poznaliśmy: to historia miejsca pochówku prapradziadka pani Anny, Jana Rutke, (w rodzinie istnieją dwie formy zapisu nazwiska) z 1932 r. oraz jego syna Henryka z 1926 r. Członkowie rodziny Rutke czuli się Polakami, byli spolonizowanymi ewangelikami, Legionistami, żołnierzami 1920 roku, obrońcami Lwowa, ofiarami represji niemieckich. Obydwaj panowie spoczywają w Meszczach, woj łódzkie, a ich losy opowiedział w swym filmie pan Jakub C (link do serwisu youtube)

Pani Anna odnalazła mogiły jeszcze wcześniejszych członków rodziny. Ta historia prowadzi nas do Antonielowa, wsi położonej w województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim, gminie Łopuszno...

Na początku XIX wieku w okolicy Łopuszna zaczęli pojawiać się osadnicy, pochodzący z kaliskiego, Śląska i Prus. Sprowadził ich właściciel majątku Łopuszno, Franciszek Dobiecki. Wsie - kolonie zakładano na prawie czynszowym, a ich nazwy pochodziły od imion członków rodziny Dobieckich: Antonilla to żona  Franciszka, a Eustachy i Józefina to ich dzieci. Pierwszą kolonią był Antonillów, założony w 1814 r.Jego nazwę zmieniono po jakimś czasie na Antonielów. Następnie powstały Józefina, Olszówka, Eustachów, Karolinów i Marianów. Osadnicy byli rolnikami, czasem rzemieślnikami, wyznania ewangelicko-augsburskiego. Początkowo chrzty, śluby i zgony zgłaszali w parafii rzymskokatolickiej w Łopusznie. Dopiero od 1838 opieką duchową otoczyła ich nowo powstała parafia ewangelicka w Kielcach. Największą liczbę osadników zanotowano po powstaniu styczniowym. Zaczęła maleć przed I wojną światową, by spaść niemalże do zera w lipcu 1944 r. Cmentarz w Antonielowie założono ok.1850 r. Znajduje się on przy drodze z Baryczy.*

Zachował się jeden grób rodzinny moich praprapradziadków - Samuela i Anny Marianny Lachmann. Samuel był synem Mateusza i Anny Rozyny. Jego rodzice byli kolonistami z ówczesnych Prus, ich starsze dzieci urodziły się w Jutrosinie, a Samuel urodził się w 1828 r. w Olszówce (wieś położona w województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim, gminie Łopuszno). Ochrzczono go w parafii rzymskokatolickiej w Łopusznie. W 1846 r. ożenił się z Anną Richter, która zmarła w 1855 r. Po jej śmierci Samuel ożenił się ponownie, tym razem już w parafii ewangelickiej w Bełchatowie. Być może wyjechał z rodzinnych okolic w poszukiwaniu lepszych warunków? Ślub z z Anną Marianną Lunge, odbył się w 1855 r. Anna była córką Anny i Krystiana, a przyszła na świat w 1839 r. w Kunicach (wieś położona w województwie łódzkim, powiecie opoczyńskim, gminie Sławno) i tam została ochrzczona. Rodzina zamieszkała w Marianowie (wieś w województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim, gminie Łopuszno), gdzie przyszła na świat czwórka ich dzieci, w tym moja praprababcia, Julianna Lachmann, urodzona w 1861 r. Samuel zmarł w 1898 r. i pochowany został w Antonielowie. Świadectwo jego zgonu zostało odnalezione w parafii ewangelickiej w Kielcach. Anna zamieszkała u córki Julianny i jej męża, Jana Rutke, w Łodzi, gdzie zmarła w 1913 r. Dokument o tym świadczący odnaleziono w parafii ewangelickiej św. Trójcy w Łodzi. Anna spoczęła po śmierci u boku męża, Samuela, w Antonielowie. Cmentarz ten i pochowanych na nim swoich przodków odnalazłam 4 lata temu.

Tak oto wygląda dopełnienie historii Jana Rutke, pochowanego w Meszczach. Jego teściowie, Anna i Samuel, również pozostali w pamięci rodzinnej. Zdjęcia na cmentarzu w Antonielowie pani Anna wykonała w lipcu 2013.

Tekst: Anna Rudke

*„Z tradycji i dziejów ewangelików kieleckich” - studia pod red. J. Kłaczkowa, Kielce, 2011 r.




Tomasz Szwagrzakkontakt