Recenzja książki „Chłopak z Wehrmachtu. Żołnierz Andersa”
„Chłopak z Wehrmachtu. Żołnierz Andersa”, Kamil Kartasiński, Wydawnictwo Pomost, Poznań 2018
Książka, której autor jest historykiem, doktorantem Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego oraz publicystą na portalu Histmag.org, jest niezwykle bogata. Powstała w oparciu o literaturę naukową, badania własne oraz, a może przede wszystkim, w oparciu o wywiad z Janem Szymczykiem (1927 – 2018), tytułowym „chłopakiem z Wehrmachtu”. Słowo „wywiad” nie w pełni oddaje sedno, ponieważ K.Kartasiński w latach 2012-2017 odbył z J. Szymczykiem 40 spotkań, które następnie posłużyły do opracowania części wspomnieniowej książki. Opowieść swojego bohatera autor potraktował jednocześnie jako ukierunkowanie badań. Mamy więc w omawianej pozycji drobiazgowe potwierdzanie opowieści Szymczyka, oparte o kwerendę w wielu archiwach, nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Tym samym książka stała się przewodnikiem, niezwykle użytecznym dla osób pragnących przeprowadzić podobne poszukiwania.
Część wspomnieniowa „Chłopca z Wehrmachtu. Żołnierza Andersa” stała się dla autora wprowadzeniem do szerszego przyjrzenia się problemowi Polaków, z naciskiem na Górnoślązaków, służących w Wehrmachcie. Kartasiński sięgnął do najaktualniejszych źródeł. Zatem można polecić tę pozycję również i z tego powodu. Opiera się na najświeższych badaniach, a bibliografia jest wykazem tytułów wydanych w znaczącej liczbie po roku 2000. Autor dokonał przeglądu pozycji wskazujących swą ilością i różnorodnością na fakt, że temat Polaków służących w Wehrmachcie został dopuszczony do publicznej debaty, co z pewnością było też zamiarem samego Kartasińskiego.
Niezaprzeczalną wartością książki jest pełen zrozumienia i szacunku stosunek młodego historyka do swojego rozmówcy i jego pogmatwanych przez wojnę losów. To cenne, zwłaszcza w momencie, gdy znowu coraz głośniej o konieczności rozliczania się z przeszłością.
Hanna Szurczak, styczeń 2020
